روتاری انکودرها سنسورهایی هستند که میزان چرخش را نشان می دهند روتاری انکدرهای افزایشی فقط در زمانی که به برق وصل هستند می توانند موقعیت درست را نشان دهند اگر برق قطع باشد و انکدر افزایشی را بچرخانم بعد وصل برق موقعیت درست را نشان نخواهد داد .
در مقابل آنها روتاری انکدر های مطلق (Absolute ) ،همواره موقعیت صحیح را نشان می دهند به عبارت دیگر این سنسورها اگر در حالت خاموش نیز گردانده شوند بعد از روشن شدن موقعیت درست را نشان می دهند اگر یک روتاری انکدر ابسولوت Absolute تک دور در حالت خاموش گردانده شود بمحض وصل برق موقعیت صحیح (یا بعبارت دیگر زاویه ای بین صفرتا سیصدوشصت درجه ) را نشان خواهد داد . تا اینجا برتری انکدر ابسولوت نسبت به افزایشی مشخص شد . لیکن اگر بخواهیم بدانیم یک انکدر چند دور چرخیده و در زاویه مثلا چهل و پنج درجه قرار گرفته انکدر تک دور جوابگو نخواهد بود . بعبارت دیگر یک انکودر تک دور ابسولوت چه یک دور بچرخد و در زاویه مثلا چهل و پنج قرار بگیرد و چه صد دور ، در هر صورت با وصل برق زاویه چهل و پنج نمایش داده می شود .
روتاری انکودر مولتی ترن چیست؟
روتاری انکودر ابسولوت مولتی ترن چه در حالت روشن و چه در حالت خاموش اگر چندین دور چرخانده شود و در زاویه خاصی قرار گیرد بعد روشن شدن روی نمایشگر هم تعداد دوران و هم زاویه فعلی شافت رو خواهیم دید .فرض کنید یک روتاری انکودر ابسولوت مولتی ترن در حالت خاموش ( یا روشن ) دویست دور گردانده شده و در زاویه هشتاد درجه قرار داده شده با وصل برق نمایشگر دیجیتال عدد دویست را برای تعداد دوران و عدد هشتاد را برای زاویه نشان خواهد داد .
رزولوشن انکدر مولتی ترن
رزولوشن روتاری انکدرهای مولتی ترن ابسولوت شرکت آتک سنسور در هر دور حداکثر چهارده بیت یا 16384 پالس در هردور و تعداد دوران هفده بیت یا حدود 131000 دور است . البته اگر رزولوشن در هر دور را کمتر انتخاب کنید می توانید تعداد دوران را زیاد تر کنید ( مثال اگر رزولوشن در هر دور را 1024پالس –ده بیت – انتخاب کنید تعداد دوران را می توانید بیست و یک بیت یا حدود دو میلیون دور انتخاب کنید ) .
انکودر ابسولوت قابل برنامه ریزی
بسیاری از پارامترهای روتاری انکدرهای مولتی ترن ابسولوت توسط برنامه قابل تعریف یا تغییر است . رزولوشن در هر دور ، تعداد کل دوران ، ساعتگرد یا پادساعتگرد ، صفر کردن روتاری انکودر در هر نقطه دلخواه و…. پارامترهایی هستند که قابل تغییرند .
روتاری انکودر ساعتگرد یا پادساعت گرد
اگر می گوییم یک انکدر ابسولوت ساعتگرد است به این معنی نیست که ما حق نداریم خلاف جهت ساعت آن را بگردانیم . در حقیقت انکدر ساخته شده تا در جهت چپ گرد و یا راستگرد چرخیده و موقعیت محور را مشخص کند . همانطور که گفنه شد روتاری انکودر موقعیت محور را نشان می دهد ، در مورد انکودرهای ابسولوت ساعتگرد با چرخاندن انکودردر جهت گردش عقربه های ساعت عدد خروجی افزایش می یابد و با چرخاندن در خلاف جهت عقربه ها عدد کاهش می یابد . در مورد انکودرهای ابسولوت پاد ساعتگرد چرخاندن خلاف عقربه های ساعت باعث افزایش عدد می گردد.
انکودر مولتی ترن ابسولوت با خروجی 4 تا بیست میلی آمپر
انکودرهای مولتی ترن ابسولوت با خروجی آنالوگ نیز داریم و بهتر است که به آن روتاری سنسور مولتی ترن بگوییم روتاری سنسورهای مولتی ترن با خروجی آنالوگ ولتاژی و یا جریانی (معمولا 4 تا 20 میلی آمپر) تولید می گردد . این سنسورها ، موقعیت مطلق شفت را به یک کمیت آنالوگ ( میلی آمپر یا ولت ) تبدیل می کنند . روتاری سنسورمولتی ترن ابسولوت هالوشفت ده میلیمتر و روتاری سنسور مولتی ترن هالوشفت 14 میلیمتر از شرکت Ateksensor را ببینید .
پروگرم کردن روتاری انکودر ابسولوت
این روتاری انکودر ها توسط نرم افزار استاندارد و با پروتکل استادارد CANopen پروگرم می شوند بعبارت دیگر برای پروگرم کردن نیاز به نرم افزار و سخت افزار دارد . انکودرهایی که خروجی CANopen دارند چه در حالت پروگرم کردن و چه در حال کار با این پروتکل ( CANopen) کار می کنند . ولی سنسورهایی که دارای خروجی آنالوگ هستند فقط برای پروگرم کردن نیاز به نرم افزار و سخت افزار دارند . معمولا این سنسورها یکبار و فقط موقع خرید بر اساس نیاز مشتری پروگرم می شود .و اگر در آینده با تغییر کاربری ، سنسور نیاز به تغییر داشته باشد ممکن است دوبار پروگرم شوند .
کاربرد روتاری انکودر مولتی ترن ابسولوت
این روتاری انکودر های ابسولوت در هر کاربردی که با قطع و صل برق نمی توان سیکل کاری را از سر گرفت کاربرد دارد . همانطور که می دانید ما هر روز که دستگاههای CNC را روشن می کنیم بایستی آنها را رفرنس یا home کنیم ( یک سری حرکت های خاص در محورهای ماشین جهت معرفی موقعیت جدید محورها به سیستم کنترل ) . دلیل این کار استفاده از انکودرهای افزایشی یا incremental است . در سی ان سی های پیشرفته تر که امکان رفرنس شدن با خاموش و روشن شدن ماشین را ندارند از انکودرهای خطی و دورانی ابسولوت Absolute استفاده می گردد . دربهای اتوماتیک مهم ، تجهیزات و ماشین الات جابجایی مواد ، چرثقیلها و… به سنسورهای مولتی ترن ابسولوت مجهز هستند .
روتاری انکودرهای ابسولوت شرکت Ateksensor را ببینید .در این بخش تعدادی از انکدرهای ابسولوت این شرکت معرفی شده اند . روتاری انکدرهای معرفی شده در این سایت ، در ایران موجودی دارند .